شتر مرغ


شتر مرغ

شترمرغ داراي بدني به ارتفاع 220-280 سانتيمتر ميباشد وبه همين سبب بزرگترين پرنده روي زمين لقب گرفته است. اين پرنده مثل شير مي غرد ،به سرعت پلنگ مي دودو بسان قاطر لگدپراني مي كند .شترمرغ نر داراي دمي با پرهاي سفيد در انتهاي بالها بوده و بقيه بدن از پرهاي سياه تشكيل شده است و بدن پرنده ماده از پرهاي قهوه اي پوشيده شده است .
طول عمر پرنده بيش از 40سال مي باشد و با توجه به توان ژنتيكي بالا اختلاف دماي بين 30- تا 50 درجه سانتيگراد رادر نقاط مختلف كشور تحمل مي كند و بخاطر برخورداري از غددنمكي موجود در مخاط بيني مقاوم به تشنگي و بي آبي درنقاط كويري كشور مي باشد ودرقسمت سينوسهاي فكي داراي سيستم خنك كننده اي است كه رطوبت دفعي همراه با با زدم را بصورت مايع در آورده ومجددا جذب مي نمايد .
درفصول جفتگيري ساق پا ، اطراف منقار وكنار ه هاي چشم پرنده نر رنگ قرمز بخود مي گيردكه از آمادگي براي جفتگيري پرنده مي باشد .پرنده نر در24 ماهگي و پرنده ماده درسن 18 ماهگي به سن بلوغ رسيده ولي سن واقعي توليد آنها از 24 و30 ماهگي آغاز مي گردد وفصل توليد مثل درايران ازاوايل اسفند ماه شروع و تا آذر ماه ادامه مي يابد و درطي اين مدت بطور متوسط 50 تا70 تخم توسط هر پرنده توليد و70-80 درصداز اين تخمها نطفه دار مي باشند .
خوراك شترمرغ تشكيل شده از كنسانتره ،علوفه و يونجه مي باشد واز افزودنيهاي موجود درابتداي رشد و در دوره توليد بايد به آن اضافه نمود . ازنظر جيره بندي در بسياري از نقاط ايران از جيره هاي آغازين (0-3 ماهه ) ،جيره پرورش (3-12 ماهه ) ،جيره توليد و جيره نگهداري استفاده مي شود ودر بعضي از مراكز پرورش از6 جيره متفاوت براي تغذيه استفاده مي شود .
سيستم پرورش در جهان باسه شيوه باز ،نيمه باز و بسته انجام مي گيرد و درايران عمدتا از شيوه بسته ودر پنهاي 5 قطعه اي (2نر و3 ماده)استفاده مي شود .
شترمرغ حيواني است مقاوم به بسياري از بيماريها كه دراثر تماس با اين بيماريها تا مدتي مقاومت مي نمايد ولي در عين حال در صورت عدم رعايت موازين بهداشتي مستعد ابتلا به بسياري از بيماريهاي ويروسي ، باكتريايي ، قارچي ،انگلي وغيره خواهد بود وبعلت توان فزاينده پرنده درطول دوره رشد وپرورش واحتياج زياد به بسياري ازعناصر عا لي و معدني دارد تا حيوان دچاركمبودهاي متابوليك وساير موارد در اين زمينه نگردد . تا كنون بيش ارچهارده بيماري مشترك با طيور ،دوازده بيماري مشترك با انسان ،هشت بيماري مشترك با گاو ، هفت بيماري مشترك با گوسفند ويك بيماري مشترك بااسب در شترمرغ گزارش شده است . بيماريهاي مختلفي كه درشترمرغ از سا لهاي گذشته تاكنون دركشورمشاهده گرديده اند بشرح زير ميباشند.
آنتريت عفوني وكازئوز برونشيت - آنتراكس آسپرژيلوزيس آنسفا لوميليت نيوكاسل آنتروتوكسمي تريكومونيازيس-كلي سپتي سمي پيكا وانواع انباشتگي ها كاني با ليسم - سي آردي كلي آنفلوانزا آسيت - عفونت كيسه زرده وبند ناف پيچش انگشت انحراف ساق پا صدمات وشكستگيهاي ناشي از تصادف وجنگ بين پرنده ها.
 
 
تاريخچه پرورش شترمرغ
شترمرغ حيواني است واسط بين دام وطيور؛ باخصوصياتي منحصربفرد كه توان سازگاري بالابه شرايط سخت محيطي را داشته ومقاوم به بسياري ازبيماريهاي موجود درطبيعت مي باشد . پيدايش شترمرغها به دوره آئوسن 38تا65 ميليون سال پيش برمي گردد و از20ميليون سال قبل اسلاف اوليه شترمرغهاي امروزي در گستره وسيعي ازاسپانيا درغرب اروپا تاكرانه هاي مديترانه زندگي مي كرده وبا گذر ازنواحي آسياي صغيرو خاورميانه تا نواحي گسترده اي ازخاور دور را در سيطره خود داشته است .
مصريان باستان ازپر شترمرغ بعنوان سمبل عدا لت وازتخم آن بعنوان دارو استفاده مي كردند ودريونان باستان بعنوان حيوان باربردرارابه ها ازآن استفاده مي كردند .
در روم باستان به افسران رومي بپاس شجاعتهاي خاص آنان درمبارزات اجازه نصب پرشترمرغ را به كلاهخودهايشان مي دادند وازچربي شترمرغ بعنوان اكسيرقدرت درغذاي گلادياتورها استفاده مي شد
بيشه نشينهاي بدوي ازتخمهاي خالي شترمرغ براي حمل ونگهداري آب استفاده نموده ودربرخي ازقبايل عرب ازگوشت شكارشترمرغ بعنوان غذا وازپوست آن بعنوان لباس استفاده مي كردند.
در چين قديم به امپراطور پسر بهشت وبه او تخم شترمرغ داده مي شد وآشوريان شترمرغ را بعنوان پرنده اي مقدس ستايش مي كردند.
درسا لهاي نه چندان دورسلحشوران انگليسي مجبوربه استفاده از پرهاي شترمرغ دركلاههاي خود شدند وكاراگاهان انگليسي براي ظاهر نمودن اثرانگشت ازپرشترمرغ استفاده مي كردند .
پرورش شترمرغ با ديد اقتصادي از 150سال قبل دركشور آفريقاي جنوبي آغاز وبطور رسمي براي اولين بار در قرن نوزدهم در اين كشور اقدام به نگهداري آن درسطح انبوه گرديد بطوريكه درطي دهه هاي گذشته دچار مخاطرات ومشكلات عديد ه اي از بعد اقتصادي و خسارات وارده ناشي از بيماري گرديده ولي درسايه همت وتلاش موفق شدند تا باعث گسترش وتوسعه آن دربسياري ازكشورهاي جهان گرديدند   وهم اكنون ازمحصولات شترمرغ استقبال بي نظيري در اقصي نقاط بعمل آمده وبه عنوان منبع جديدپروتئيني با خصوصيات منحصر بفرد خود شناخته شده است در حال حاضر بيش ازشصت هزار قطعه شترمرغ درايالات متحده وبيش از سيصد هزار قطعه از اين پرنده در آفريقاي جنوبي وجود دارد و بسياري از كشورهاي اروپايي ،آفريقايي ،آسيايي وآمريكايي به سمت پرورش آن رو آورده وبا سرمايه گذاريهاي كلان خود در اين بخش از توليد درصدد ايجاد جايگاهي مناسب مي باشند.
 
پرورش شترمرغ در ايران
درايران باستان نواحي جنوبي اين مرزو بوم زادگاه طبيعي شترمرغ بوده ودرآن ايام ازتخم پرنده وگوشت آن بعنوان منبع غذايي وازپوسته تخم براي آشاميدن آب وغيره استفاده مي شد.
ازسال 1377شترمرغ بطور رسمي وبه منظور تحقيق و بررسي روي گونه هاي مختلف آن وامكان سازگاري با مناطق بومي ايران وارد كشور گرديدتا بر اساس مطالعه روي اقليمهاي مختلف داخلي وشرايط آب وهوايي موجود امكان رشد ونگهداري آن براي پرورش دهندگان فراهم گردد كه دربدو ورود با استقبال پرشوري ازپرورش دهندگان مواجه گرديد واين اشتياق درمردم بدان حد بود كه در كمتر از يك دهه جمعيت آن به بيش از سي هزارقطعه ودربيش ازچهارصد مزرعه برسد واين روند صعودي كماكان ادا مه يابد بطوريكه طبق پيش بينيهاي بعمل آمده باادا مه اين روند ا مكان رشد آن تا سه برابرآمار موجود دركمتراز سه سال خواهد رسيد.
براي پرورش شترمرغ مناطق مركزي ونيمه كويري داخلي بلحاظ شرايط فيزيولوپيك داخلي ،رطوبت ÷ايين ،نيروي كاري ارزان قيمت وزمينهاي غيرقابل استفاده مناسبتر ازمناطق پرتراكم وزمينهاي حاصلخيز كشور مي باشد واين پرنده بخاطر مقاومت بالاي بدني درمقابل نا ملايمات محيطي وبيماريها قادربه ادا مه زندگي دراستانهاي سردسير كشوراز جمله اردبيل تا منا طق گرمسير داخلي وجنوبي كشور مثل كرمان و زابل مي باشد .
 
رده بندي علمي  شترمرغ :
سلسله :جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پرندگان
راسته: سينه پهنان
تيره شترمرغان
سرده: شتر مرغ
گونه Struthio camelus
 
 
دررده بندي جانوري شترمرغها متعلق به گروه پرندگان غير پروازي مي باشند كه شامل شترمرغ ، امو ، ره آ ، كازواري وكيوي مي باشند و انتخاب اسامي بر اساس شكل خاص استخوان پهن سينه اين پرندگان مي باشد . با لهاي شترمرغ كاملا رشد كرده اما براي كارهاي ابتدايي وايجاد تعادل در حين دويدن بكار مي رود .شترمرغ داراي دو انگشت بوده و عادت زيادي به دويدن دارد بطوريكه مي تواند چهل مايل در ساعت سرعت بگيرد ولگدزدن مهمترين وسيله دفاعي پرنده مي باشدو طبق گزارشاتي بعضي از پرندگان در زمان بخطر افتادن قادر به گاز گرفتن ونوك زدن مي باشند .
 
نژادهاي شتر مرغ
پنج زيرگونه شتر مرغ وجود دارند كه عبارتند از :
نام ديگر آن  شترمرغ سياه ونام علمي آن (S. c. australis) است و در جنوب آفريقا كه در سواحل جنوبي رودخانه‌هاي زامبزي و كونن زندگي مي‌كند.
نام ديگر آن  شترمرغ گردن‌قرمز و نام علمي آن (S. c. camelus) است. پرتعدادترين نوع شترمرغ كه زيستگاه از اتيوپي و سودان در شرق به سوي حاشيه صحراي بزرگ آفريقا تا سنگال و موريتاني در غرب ادامه مي‌يابد. اين زيرگونه در گذشته در نواحي شمالي‌تر مثل مصر و جنوب مراكش نيز مي‌زيسته‌است. شترمرغ شمال آفريقا با ۲٫۷۴ متر قد و ۱۵۴ كيلو وزن و سرعتي بيش از ۷۲ كيلومتر بر ساعت، بزرگ‌ترين و سريع‌ترين پرنده روي زمين است. سر آن سرخ‌رنگ، پووشش بدن نرها سياه و سفيد و ماده‌ها خاكستري است.
 نام علمي آن  (S. c. massaicus) است و در شرق آفريقا. پرهاي كوچكي به رنگ نارنجي روشن بر روي سر، گردن و ران‌هايشان دارند. فقط در جنوب كنيا، اتيوپي و بخش‌هايي از جنوب سومالي حضور دارند.
نام علمي آن  (S. c. syriacus) است و زيرگونه انقراض يافته‌اي است  كه در گذشته در تعداد بسيار در شبه‌جزيره عربستان، سوريه و عراق زندگي مي‌كرد و نسل آن در حدود سال ۱۹۶۶ به‌كلي نابود شد.
نام علمي آن  (S. c. molybdophanes) است و  در شمال شرقي كنيا، جنوب اتيوپي و سومالي زندگي مي كند و  گردن و ران آن‌ها سربي‌رنگ است. برخلاف ديگر شترمرغ‌ها گله‌اي زندگي نمي‌كند بلكه بيشتر تنها يا جفتي ديده مي‌شوند. در شمال شرق كنيا با شترمرغ ماسائي زيستگاه مشتركي دارند.
 



 شترمرغ جنوبي



شتر مرغ شمال افريقا



شتر مرغ ماسائي



شتر مرغ عربي




شتر مرغ سومالي


 
محصولات شترمرغ :
پر شترمرغ درمناطق مستعد سالانه پر پرنده دوبارچيده مي شودوازهر پرنده بين 1-2 كيلو گرم پر استحصال مي گردد.پرهاي تهيه شده ناحيه دم ونوك با لها بزرگتر ومرغوبترازساير نقاط بدن مي باشند.اين پرهادرحدود70تا 90 سانتيمترطولو25تا40سانتيمتر عرض دارند وبهترين پرها مربوط به مناطق خشك وكويري مي باشد.پرشترمرغ راسالي يك بارمي توان چيد وازپرهاي آن براي ساخت انواع گوناگون محصولات ازجمله گردگيراتومبيل كه شركتهاي بزرگ عمده خريداران آن ميباشنداستفاده كرد.
از پر شترمرغ براي تزئين لباس ، كلاه ،دكوراسيون ،گردگيردرماشينهاي صنعتي ومراسم مذهبي استفاده مي شود وامروزه بنگاههاي توليدي درسراسردنيا بدنبال استفاده هاي بهينه تر ازپرشترمرغ در صنايع مصارف روزانه مي باشند .
 
 
 
گوشت شترمرغ :
به رنگ قرمز بوده وداراي خواص ومزيتهاي منحصر بفرد مي باشد كه از جماه آنها به تردي گوشت ،درصد چربي و كلسترول پايين ، غني بودن از آهن و ويتامين E آن مي توان اشاره داشت .سن گله پرواري بين سنين 12 تا 14 ماهگي بوده وبراي كشتار نيز اين سنين مناسب مي باشد ودرسنين بالاتر از آنگوشت حالت تردي خود راكمي از دست داده وبعلت افزايش بافت كلاژن در آن كمي سفت مي گردد .
حدود 50درصد ازوزن بدن رابافت عضلاني تشكيل داده و33-34درصداز آن متعلق به عضلات رانها مي باشد كه عمده ترين مصرف رابخود اختصاص مي دهد وگوشتهاي ساير مناطق بيشترمصارف صنعتي خواهند داشت.
امروزه ازگوشت شترمرغ بعنوان منبع غني از آهن وويتا مين E وبلحاظ پايين بودن ميزان كلسترول درآن استقبال گسترده اي بالاخص درمناطق شهر نشين وپرازدحام شهري بعمل آمده وبركثرت آن افزوده مي گردد
گوشت شترمرغ بعلت دارابودن كلسترول پايين ومشابهت باعضله گوساله وپايين بودن اجزاي چربي ان درمقايسه باگوشت گوساله مورداستقبال قرارگرفته است.
طي يك بررسي دردانشگاه تگزاس نشان داده شدكه ميانگين وزن لاشه حدود57/57درصدكل وزن پرنده راتشكيل ميدهدبنابراين يك شترمرغ5/113كيلويي بنظرميرسدحاوي59كيلوگرم وزن لاشه باشد.
شركتهاي بزرگ داراي كشتارگاه اختصاصي براي شترمرغ بوده وگوشت استحصالي ازشترمرغ راتحت نام تجارتيTable readi meats درآريزوناي آمريكا عرضه مي كنند و ساده ترين راه دسترسي تهيه خوراك آماده ازگوشت شترمرغ مي باشد.
شترمرغ باديدگاه اقتصادي از150سال پيش دركشورافريقاي جنوبي آغاز و هم اكنون دركشورهاي اسرائيل وامريكا باهمان كيفيت روبه توسعه ميباشد. حدودابين40000تا60000 پرنده درايالات متحده وجود دارد و پيش بيني تعداد زيادي ازتوليدكنندگان براين است كه محصولات آن بطورناگهاني به بازار مصرف گوشت نفوذخواهدكرد.ازنظرتوسعه كار و پيشرفت اقتصادي درآمريكا نياز به احداث يك كشتارگاه باظرفيت كشتار200000قطعه با توليد و پرورش 250000جفت مولدامكان پذيرخواهد بود
 
چرم شترمرغ :
چرم شترمرغ يك محصول رايج درساخت پوتين،لباس ورويه مبل ميباشد.چرم يك شترمرغ بالغ حدود14فوت مربع اندازه دارد وازيك ورق چرم تعداد3جفت چكمه ميتوان توليدكرددرتگزاس سفارشات زيادي به كمپانيهاي پوست شترمرغ ميرسدويك كارخانه بزرگ توليدپوتين ازچرم شترمرغ وجوددارد.
 
توليد مثل :
زمان توليدمثل درشترمرغها بين سنين 2تا3سالگي است وماده ها زودترازنرها به اين مرحله مي رسندوسن رسيدن به بلوغ جنسي دربين نژادهاي مختلف باهم فرق ميكند.
ماده هاي بالغ درفصل جفتگيري رفتارمتواضعانه اي ازخودنشان داده واعلام آمادگي مي كنندبطوريكه باانجام يك سري رقصها،انتشارصداهاي خاص وحركات موزون باعث جذب جنس مخالف مي شوندوبانزديك شدن جنس نركمرراخم وبالهاراسيخ نموده تاضمن آمادگي نزديكي انجام گيرد.
شترمرغهاي نر نيز يك سري ازرنگها را در فصل توليدمثل بخود ميگيرند.شيوه توليدمثل درشترمرغ بصورت يك مرحله اي (monogamous ) يا چند مرحله اي (polygamous ) ميباشد ودرانتخاب جفت براي مولدين آزادمي باشند و محل اسكان هرجفت دركنار هم و يا بصورت جداگانه مي باشد.
درزمان تخمگذاري جنس نرلانه اي بصورت گودال عريض درزمين حفركرده ويك حالت مهاجم بخودمي گيردتابتواندازخانه وقلمروخوددفاع كنددراين فصل هردوجنس نروماده داخل لانه ايجادشده مي نشينند.
فصل تخم گذاري براي شترمرغهاازاوايل بهارشروع وتااواخر پاييزادامه مي يابدومعمولا هر3-2روزيك تخم مي گذاردبطوريكه نوسان توليدبين 30-90تخم توسط هرماده متغيربوده وبطورمتوسط 35- 55 تخم توليدميكنند.
 
تغذيه شترمرغ
شترمرغ پرنده اي تك معده اي وگياهخوار مي باشد ودرخوردن غذا با رغبت وانگيزه بالا اقدام نموده كه بسيار مهم و حياتي براي پرنده مي باشد . درتنظيم جيره غذايي شترمرغها چنانچه ازكنجاله تخم پنبه استفاده شده باشد سموم گوسيپول پنبه موجود دركنجاله را نبايد ازنظر دور داشت .
ميزان نمك موجود درجيره نبايد از 5/0 درصد افزايش يابد وبراي رفع نياز آب بدن ، آب تميز وقابل دسترس و بمقدار آزاد بايد دردسترس پرنده قرار گيرد . ميزان آب مورد نياز شترمرغ مشابه با ساير حيوانات مناطق حاره وبياباني از قبيل بزكوهي و شترمي باشد عليرغم اينكه در ميزان جيره آب مصرفي بين آنها تفاوتهايي ديده مي شود و نسبت بين مصرف ماده خشك غذا با آب به نسبت 2به 3 مي باشد
تركيب جيره غذايي شترمرغ مشابه با آهو مي باشد هرچند دراين پرنده تفاوتهايي از نظر خوردن بعضي ازسنگهاي سيليسي با پستانداران كه اجازه خوردن آن را ندارند ديده مي شود بنابر اين نگهداري شترمرغها بصورت گله اي مي تواند يك مزيت محسوب گردد .
 
تغذيه با مواد گياهي وهضم آن در جيره شترمرغ :
خوارك شترمرغ عمدتا از گياهان سبز ، دانه هاي غلات ، بذر گياهان ، علوفه هاي آبدار و حشرات كوچك تشكيل شده است . شترمرغ بالغ بطور روزانه ودرمقايسه با گاو سه مرتبه با مواد خشك كنسانتره اي بميزان 5/2 5/7 درصد وزن بدن تغذيه مي كند .
درمزارع پرورش شترمرغ بالاترين هزينه مربوط به خوراك پرنده مي باشد ودرسيستم استفاده از چراي آزاد هرهكتار زمين يونجه كاري جوابگوي تامين غذاي 8 قطعه شترمرغ خواهد بود . درطي پرورش جوجه با شرايط نرمال چنانچه ازتغذيه كافي و مناسبي برخوردار باشد بندرت دچار بيماري مي شود . تغذيه نقش بسيار حياتي در پرورش شترمرغ دارد و شترمرغها به تغذيه مناسب طي 210 روز اول زندگي نيازمند مي باشند وپس ازاين مرحله وارد مرحله نگهداري و بعد از 330 روزه گي وارد سيكل كشتار شده وجيره آنها در هريك از اين مراحل عوض مي شود . بنابر اين بسيار مهم است كه جوجه ها در مراحل پرورش بميزان كافي خوراك با كيفيت دراختيار داشته باشند تا به وزن ايده ال 90 100 كيلو گرم درحداقل زمان ممكن برسند .درشرايط آزاد در طبيعت جوجه ها ياد مي گيرند چگونه با الگو برداري از والدين ويا ساير پرنده ها وحيوانات رفتار تغذيه اي پيدا كرده بتوانند چرا كنند .بهمين منظور درسيستمهاي پرورش صنعتي و بسته ازيك مادر مصنوعي يا يك جوجه مسن تر براي آموزش جوجه ها ي جوان تراستفاده مي شود تا بتوانند روش غذا خوردن را بياموزند . تغذيه بموقع جوجه ها بستگي به نحوه استفاده جوجه دردوران 14 10 روزه اول زندگي ازكيسه زرده دارد بنابر اين جوجه ها بايد دراين مقطع زماني اززرده به نحو مطلوب استفاده كرده تا از قدرت رشد ونمو وايمني بالا برخوردار باشند .
به جيره پرنده مقداري شن بايد اضافه شود وبميزان 20 درصد جيره علوفه سبز در اختيار پرنده قرار گيرد بطوريكه جوجه ها را رنگ سبز علوفه تحريك به نوك زدن نمايد .
ازظروف كم عمق يا سيني براي ريختن خوراك جهت تغذيه پرنده استفاده مي شود علاقه جوجه ها به غذاي نمناك بيشتر بوده وبا علاقه به آن نوك مي زند وغذاي پرنده عمدتا به شكل پليت ويا آردي مي باشد وچنانچه غذا بصورت آردي دراختيار پرنده قرار گيرد باعث كاهش هزينه آن نسبت به شكل پليت شده مي باشد.پرند ه بيشتر اوقات خود را صرف نوك ردن به غذا مي كند بنابر اين كمتر دچارناهنجارهاي رفتاري مي گردد .
بجاي استفاده از پليت درمزارع مي توان ازملاس ويا چربي اشباع شده به خوراك اضافه نمود تا ازانتشار گرد وغبار در آن به حداقل كاهش يابد هرچند كه دراين روش هزينه خوراك گرانتر از نوع آردي مي باشد .
درجوجه هاي تازه متولد شده تا سن 13 هفتگي معمولا ازخوراك آغازين (starter( با پروتئين خام بالا استفاده مي شود واز 13 هفتگي تا 40 هفتگي جيره استارتر به جيره رشد (grower ) تغيير داده مي شود واز 40 هفتگي تا زمان كشنار پرنده بايد با جيره نگهداري تغذيه شود ومتناوبا اين پرنده ها ممكن است با جيره نگهداري بمدت 15 هفته تغذيه گردند كه بستگي به وضعيت بدن پرنده وتقاضاي بازار مصرف دارد .
 مواد عمده تشكيل دهنده جيره شامل ذرت و كنجاله با ميزان انرژي بالا بصورت كنسانتره همراه با يونجه بعنوان منبع اصلي فيبر وپروتئين مي باشد .پودر ماهي ودانه هاي روغني ازمنابع اصلي پروتئين خام وچرذبي بخصوص اسيدهاي چرب ضروري مثل لينولنيك ولينولئيك مي باشند همچنين پودر گوشت بعنوان يك منبع بسيارمهم وسرشارازپروتئين واسيدهاي امينه براي شترمرغ محسوب مي گردد . متيونين وليزين بعنوان اسيدهاي آمينه ضروري كه عمدتا درعلوم تغذيه بعنوان اجزاء اصلي جيره مورد نياز بدن پرنده بوده مورد استفاده قرار مي گيرند .
ازمكمل ويتاميني ومعدني دربالانس جيره بعنوان منابع ويتاميني وتامين مواد معدني مورد نياز پرنده مورد استفاده قرار مي گيرند وسنگ آهك بعنوان منبع كلسيم بصورت منوفسفات كلسيم ميزان مورد نياز كلسيم وفسفر بدن پرنده را تامين مي كنند .
ايجاد شرايط مناسب توام با آرامش درزمان خوردن غذا براي پرنده ها بسيار حياتي مي باشد بنابر اين درتنظيم جيره علاوه بر نكات بالا به اين مسئله نيز بايد توجه خاص نمود .
از پودر ملاس جهت پيش گيري از دهيدراتاسيون استفاده مي شود .لازم است كه به جيره مكمل ويتامين واسيد هاي آمينه براساس نيازهاي روزمره اضافه گردد . پنبه دانه ، كنجاله ويا دانه آنها نبايد درتركيب جيره غذايي شترمرغ استفاده شود وازسم گوسيپول موجود درآنها بايد اجتناب گردد زيرا پنبه دانه ومحصولات حاوي گوسيپول داراي عوامل ضد جيره وتغذيه اي ميباشند .
نمك جيره نبايد از نيم درصد (5/%) تجاوز كند نمك ازسديم وكلر تشكيل شده وبراي بالانس الكتروليتهاي لازم دربدن مورد استفاده قرار مي گيرد همچنين بعنوان چاشني باعث جذب غذا با ميل بيشترمي گردد .
آب تميز وتازه وبميزان آزاد بايد دردسترس پرنده قرار گيرد لذا دسترسي به آب كافي ارتباط مستقيم با جذب غذا دارد . عموما پرندگان درمقابل اخذ يك گرم غذا به دو گرم آب نياز دارند ومصرف آب درشترمرغها مشابه با حيوانات سايرمناطق بزرگ گرمسيري وبياباني ازجمله شترو بزكوهي مي باشد كه بخاطر شرايط سخت محيطي ازهدر رفتن آب بدن خود پيشگيري بعمل مي آورند . دربدن شترمرغ يك مقدار جزئي ازآب بصورت تبخير وسهم عمده اي از آب همراه با مدفغوع از بدن دفع مي گردد ودفع آب ازطريق ادرار همانند ساير پستانداران بستگي به وزن بدن دارد ميزان درصد جذب آب بدن بستگي به ميزان مواد خشك دارد واين درصد به نسبت 2 به 3 مي باشد .
 
 
نگارش: دكتر علي هاشمي – كارشناس مبارزه با بيماري هاي شتر مرغ سازمان دامپزشكي كشور
 
دانلود فایل
لینک کوتاه