آشنایی با بیماری سل یا توبرکلوزیس

به گزارش روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان خراسان جنوبی دکتر محمدعلی بخشی معاون سلامت دامپزشکی استان گفت: سل از جمله بیماری‌های مهم نشخوارکنندگان به‌ویژه گاو و بز در سراسر جهان و ایران به شمار می‌رود که از دو جنبه اقتصادی و بهداشت عمومی جامعه اهمیت دارد.

کارشناسان معتقدند یک سوم از جمعیت جهان مبتلا به مایکو توبرکلوزیس هستند و در هر ثانیه یک نفر به این تعداد افزوده می‌شود .باتوجه به اهمیت بیماری سل، سازمان جهانی بهداشت روز 24 مارس هر سال(سال 99 مصادف با 5 فروردین) را به‌عنوان روز جهانی بیماری سل نامگذاری كرده است.

بیماری سل علاوه بر انسان و نشخوارکنندگان، حیوانات خانگی و حیات وحش را نیز مبتلا می‌كند؛ بنابراین کنترل و مبارزه با این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است.

انتقال این بیماری از حیوانات به انسان و دام به راحتی اتفاق می‌افتد. باکتری سل عمدتاً از راه تنفس وارد بدن می‌شود اما از طریق ترشحات بدن دام بیمار، زخم‌های پوستی، خوردن آغوز و شیر آلوده نیز قابل انتقال است؛ به همین دلیل سازمان دامپزشکی همواره در حال پایش این بیماری است.

سازمان دامپزشکی در کشور ما مانیتورینگ بیماری سل در دامداری‌ها را با استفاده از تست توبرکولین مقایسه‌ای انجام می‌دهد. انجام این تست با تزریق توبرکولین مرغی و پستانداران در ناحیه گردن به صورت داخل جلدی انجام می‌شود؛ سپس ناحیه تزریق بعد از گذشت 24 تا 72 ساعت بررسی یا به اصطلاح قرائت می‌شود.

 تشخیص بیماری در مراحل اولیه از روی نشانه‌های بالینی در دام زنده مشکل است. اما با پیشرفت بیماری نشانه­‌هایی از قبیل لاغری، کاهش وزن، سرفه و کاهش مقدار شیر دیده می‌شود. در مراحل نهایی بیماری لاغری مفرط و اختلال تنفسی اتفاق می‌افتد؛ علاوه بر این علائم، مشکلات رحمی و ورم پستان سلی نیز ممکن است دیده شود.

راه‌های پیشگیری از سل گاوی چیست؟

دامداران می‌توانند با اقدامات مدیریتی و رعایت اصول بهداشتی و قرنطینه‌ای از جمله پاکسازی و ضدعفونی  محیط و محدود کردن تردد دام‌های پر خطر، و مبارزه با جوندگان از سرایت سل گاوی پیشگیری کنند. در برنامه کنترل سل گاوی در کشور، دام‌های آلوده شناسایی و کشتار می‌شوند و اطلاع رسانی در منطقه آلوده  صورت می‌گیرد؛ این امر می‌تواند به دامداران برای اقدامات بهتر و جلوگیری از انتقال بیماری کمک کند.