سازمان دامپزشکی کشور

به گزارش روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان زنجان، محمدباقر حاج‌کاظمی در مورد موضوع مطرح شدن سم آفلاتوکسین در شیر پاستوره اظهار کرد: نگرانی در ارتباط با سموم قارچی از جمله آفلاتوکسین یک موضوع جهانی است و به تبع آن مراکز کنترل کیفی محصولات دامی به طور دائم آنها را کنترل، پایش و رصد می کنند.

وی اظهار کرد: شیر عاری از آفلاتوکسین مطلوب است اما رسیدن به این ایده آل به آسانی امکان پذیر نیست، بنابراین تمام کشورها – بسته به شرایط خاص خود- آلودگی به مقادیری از این سم را پذیرفته و برای آن حد مجازی تعریف کرده اند که به طور مثال حد مجاز تعیین شده آفلاتوکسین در آمریکا 500 و در کشورهای عضو اتحادیه اروپا 50 نانوگرم در لیتر است و بر اساس استانداردهای موجود مقدار مجاز آفلاتوکسین شیر در ایران 100 نانوگرم در کیلوگرم است. به عبارت دیگر در ایران در 10 میلیون لیتر از شیر نباید بیش از یک گرم از سم فوق وجود داشته باشد.

وی گفت: در یک بررسی علمی که به سفارش و حمایت مالی اداره کل امپزشکی استان زنجان با همکاری دانشگاه زنجان انجام شد، در چهار فصل سال 1397 تعداد 70 مورد نمونه به صورت تصادفی از مراکز جمع آوری شیر در زنجان تهیه و مورد آزمایش قرار گرفت که میانگین آفلاتوکسین در شیر تولیدی استان بسیار پایین‌تر از حدمجاز بود.

مدیرکل دامپزشکی استان زنجان ابراز کرد: میانگین آفلاتوکسین موجود در 70 نمونه برداری انجام شده از شیر تولیدی استان زنجان معادل 44 نانوگرم در لیتر بوده که بسیار پایین تر از حد مجاز تعیین شده برای شیرهای ایران است و قسمتی از شیر و لبنیات تولید شده در استان زنجان به کشورهای اوراسیا صادر می شود که نشانگر مرغوب بودن و سلامت آن است.

وی با اشاره به علت وارد شدن سم آفلاتوکسین در شیر ابراز کرد: یکی از علل مهم آن مربوط به رشد قارچ‌های سمی در روی خوراک دام است، به عبارت دیگر این قارچ‌ها بر روی خیلی از مواد گیاهی و تحت بسیاری از شرایط محیطی می‌توانند رشد کنند که توامان رطوبت و گرما از مهمترین عوامل سرعت دهنده رشد قارچ های مولد آفلاتوکسین است.

حاج‌کاظمی رطوبت همراه با گرما را عواملی اصلی در رشد این نوع قارچ‌ها عنوان کرد و گفت: این سم می‌تواند روی خیلی از علوفه‌ها، ذرت، گندم، جو و دیگر اجزاء غذایی مورد مصرف دام‌ها رشد داشته باشد.

حاج‌کاظمی با بیان اینکه توسط دانشگاه های علوم پزشکی و ادارات کل دامپزشکی بر مراکز معدود و شناسنامه دار تولید شیر پاستوریزه از بسیاری از جهات بهداشتی (از جمله مقدار آفلاتوکسین) کنترل می شود گفت: بیشترین نگرانی معطوف به لبنیات‌های سنتی است که اعمال کنترل دقیق بر آنها (به علت تعداد و پراکندگی این مراکز که بعضا منابع تأمین شیر آنها نامشخص است) دشوار است و به قطع و یقین می‌توان گفت که شیر این مراکز از نظر شاخص های بهداشتی و از جمله از لحاظ وجود میزان آفلاتوکسین اصلا قابل مقایسه با شیرهای پاستوریزه نباشد.

وی در مورد بیماری‌های دامی در استان زنجان نیز افزود: خوشبختانه مشکل نگران کننده‌ای در خصوص بیماری‌های دام ، طیور ، آبزیان و زنبور عسل در استان زنجان وجود ندارد و وضعیت بهداشتی مرتبط با این موارد تحت کنترل و پایش مستمر است.