سازمان دامپزشکی کشور

یکی از کارهایی که به دنبال از شیر گرفتن گوساله لازم است صورت گیرد، شاخ سوزی است.

اگر در هفته اول از پماد شاخ استفاده نشده باشد و شاخ‌ها مشخص شده باشند، باید آن‌ها را حذف کرد. برای این کار از میله‌های فلزی که مخصوص شاخ سوزی هستند می‌توان استفاده کرد.

بعضی از میله‌ها برقی‌اند که باید با برق گداخته شوند و بعضی روی اجاق گداخته می‌شوند که پس از مهار گوساله، با قرار دادن آن روی جوانه شاخ، جوانه را از سر گوساله جدا می‌کنند و با استفاده از یک اسپری حاوی آنتی بیوتیک، محل شاخ ضدعفونی می‌‌شود.

در سن سه یا چهار ماهگی این کار خیلی راحت قابل انجام است، چون هم مقید کردن گوساله راحت است و هم به دلیل این که هنوز جوانه شاخ به استخوان سر متصل نشده است، جدا کردن آن خیلی ساده است.

یکی دیگر از کارهایی که باید در این سن(3 تا 4 ماهگی) برای گوساله انجام داد، قطع سر پستانک‌های اضافی است. برخی از گوساله‌ها در هنگام تولد علاوه بر 4 سرپستانک اصلی، یک یا چند سرپستانک اضافی هم دارند. معمولاً آن‌ها پشت سرپستانک‌های اصلی قرار دارند که محل خوبی برای ورود میکروب‌ها هستند و می‌توانند حتی سبب ایجاد ورم پستان شوند و یا در کار شیردوشی مشکل ایجاد کنند.

قطع سر پستانک‌ها در سن 3 تا 4 ماهگی خیلی راحت است. چون مهار گوساله راحت است و سرپستانک‌ها هنوز رشد چندانی نداشته‌اند. در این سن حتی بدون بی‌حسی هم می‌شود سرپستانک‌های اضافی را با یک قیچی خمیده یا منحنی (Curve) قطع کرد.

برای این که بتوانیم بین سرپستانک اصلی و اضافی تفاوت قائل شویم و تشخیص بدهیم که کدام سرپستانک اضافی و کدام سرپستانک اصلی است، آن را بین دو انگشت می‌گیریم و می‌چرخانیم. داخل سرپستانک اصلی خالی است، چون مجرای شیر وجود دارد. ولی داخل سرپستانک اضافی پر است و سفت‌تر از سرپستانک اصلی است. البته گاهی این سرپستانک‌های اضافی به سرپستانک اصلی چسبیده‌اند که برای قطع آن‌ها لازم است حتماً دکتر دامپزشک این کار را انجام دهد تا مشکلی پیش نیاید.

ویرایش: پرتال آموزش و ترویج سازمان دامپزشکی کشور

منبع: پرتال اداره کل دامپزشکی استان یزد به نقل از کتاب "مشاوره دامپزشکی در پنج دقیقه"، تألیف دکتر حمید پور میرزایی