سازمان دامپزشکی کشور

شرح وظایف و مسئولیت های آزمایشگاه های کنترل کیفی مرکز تشخیص سازمان دامپزشکی کشور

   آزمایشگاه های کنترل کیفی مرکز تشخیص مشتمل بر چهار آزمایشگاه می باشدکه به ترتیب :

1-    آزمایشگاه کنترل کیفی دارو

2-    آزمایشگاه کنترل کیفی واکسن

3-    آزمایشگاه کنترل کیفی مواد غذایی و خوراک دام

4-    آزمایشگاه ارزیابی باقیمانده های داروئی و سموم

      وظایف و مسئولیت های این آزمایشگاه ها بطور اختصار به شرح ذیل می باشد.

-        ارائه نظرات مشاوره ای و فنی به دفاتر فنی در خصوص کنترل دارو ، واکسن و مواد غذایی

-        انجام آزمون های کنترل کیفی دارو ، واکسن و مواد بیولوژیک

-        همکاری در برنامه های پایش دارو و مواد بیولوژیک (PMS)

-        انجام آزمون های کنترل کیفی غذا و خوراک دام وارداتی و صادراتی بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی

-        مشارکت در تعیین حد مجاز باقیمانده های داروهای دامپزشکی و سموم در مواد غذایی (MRL)

-        مشارکت در انجام آزمون های طرح پایش (NRP) در مواد خام دامی

-        تدوین دستور العمل های اجرائی ( SOP)و تائید آنها

-        برگزاری دوره های آموزشی و باز آموزی برای آزمایشگاه های دولتی

-        راه اندازی روش های جدید آزمایشگاهی در مرکز و آزمایشگاه های استان ها

شرح وظایف آزمایشگاه های کنترل کیفی

1)   آزمایشگاه کنترل کیفی دارو :کنترل کیفی شیمی و میکروبی محصولات داروئی شامل مواد اولیه و محصول نهائی بر عهده این آزمایشگاه می باشد . اکثریت آزمون های کنترل کیفی شامل تعیین مقدار ، رطوبت ، چگالی ، نقطه ذوب ،اسیدومتری ،خاکستر ،تیتراسیون ، توتال کانت ، استرلیتی و پتانسی و .......بر اساس روش های اجرائی استاندارد بوده و منابع آن عمدتاً فارماکوپه های داروئی آمریکا ، انگلستان و اروپا را شامل می شود.

2)   آزمایشگاه کنترل کیفی مواد غذائی :کنترل کیفی شیمی و میکروبی مواد غذائی و خوراک دام و طیور و آبزیان بر عهده این آزمایشگاه می باشد . آزمون های کنترل کیفی شامل اندازه گیری TVN ، پراکسید ، خاکستر ، پروتئین خام ،فیبر خام  ،چربی خام ، توتال کانت ، کلی فرم ، E.coli ، استاف ارئوس ،تشخیص سالمونلا و بر اساس روش های اجرائی استاندارد بوده و منابع اصلی عمدتاً از کتاب های AOAC , Harrigan ,Compendium می باشد.

3)   آزمایشگاه باقیمانده دارو وسموم در مواد غذائی :کنترل کیفی مواد خام دامی مورد مصرف انسان و خوراک دام از لحاظ باقیمانده های داروئی شامل انواع آنتی بیوتیک ها ، ضد انگل ها شامل انواع ترکیبات ارگانو کلره ، ارگانو فسفره ،فلزات سنگین و مایکو توکسین ها می باشد . که نمونه های ارسالی به آزمایشگاه عمدتاً یا در قالب طرح های پایشی و یا نمونه های وارداتی و صادراتی می باشد.

شرح وظایف حوزه تشخیص بیماری های دام ، طیور و آبزیان 

 این مجموعه متشکل از:

بخش های تشخیص بیماری های دام : تشخیص بیماری های طیور و تشخیص بیماری های آبزیان ، پاتولوژی و میکروب شناسی تشخیصی می باشد . با توجه به اهمیت هماهنگی در انجام آزمایشات تشخیصی لازم روی نمونه های ارسالی از دفاتر فنی سازمان و ادارت کل استانها تقسیم بندی فعالیت ها در این حوزه بر اساس نوع دام انجام گرفته است.

بخش تشخیص بیماری های دام :در این بخش امکان انجام آزمایشات سرولوژی با به کارگیری تکنیک هایی مانند الایزا و SN ، مولکولی شامل rRT-PCR,RealtimePCR,PCR و ویروس شناسی همچون کشت سلولی وجود دارد که عمده فعالیت های این بخش بدلیل اهمیت بیماری های مخاطی بویژه تب برفکی بر این اساس استوار است

بخش تشخیص بیماری های طیور: در این بخش آزمایشات سرولوژی از جمله HI ، الایزا و مولکولی PCR ، Realtime PCR و ویروس شناسی تشخیص بیماری های مهم طیور همچون آنفلوانزا ،برونشیت ، نیوکاسل و مایکوپلاسما صورت می پذیرد.

بخش تشخیص بیماری های آبزیان: در نظر است که فعالیت های تشخیصی موجود در این زمینه شامل ویروس شناسی و مولکولی در قالب یک بخش مستقل انجام پذیرد.

بخش های پاتولوژی و میکروب شناسی تشخیصی بدلیل گستردگی استفاده از علوم آسیب شناسی و میکروب شناسی در تشخیص بیماریها و وجود آزمایشات مشترک، این بخش پذیرای نمونه های مربوط به تشخیص بیماری های  دام ، طیور و آبزیان می باشند.

 مرکز ملی تشخیص و آزمایشگاههای مرجع و مطالعات کاربردی

1.مرجعیت تایید تشخیص بیماریهای مرضی دام، طیور، آبزیان،زنبور عسل، کرم ابریشم و حیات وحش در کشور و ارائه گزارش بروز بیماریهای قابل گزارش (Notifible) به مقامات مسئول

2.تایید و نظارت بر آزمایشات کنترلی مواد غذائی، دارو، فراورده های بیولوژیک صادراتی و وارداتی و مطابقت آن با استانداردهای داخلی

3.شرکت در برنامه های کنترلی و نظارتی مراجع بین المللی(ممیزی و انجام آزمون های مقایسه ای در جهت نظارت فنی و ارزیابی فعالیت آزمایشگاه).

4.همکاری و مشارکت با مراجع بین المللی نظیر WHO.OIE.FAO در چارچوب سیاست های سازمان دامپزشکی کشور در اجرای برنامه های مراقبت و مبارزه با بیماریهای دامی در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی

5.تهیه و ایجاد بانک نگهداری نمونه های مثبت و استانداردهای داخلی در کشور

6.بهره گیری از داده ها و اطلاعات آزمایشگاهی در ارزیابی روش های مبارزه با بیماریهای دامی و ارائه نظرات مشاوره ای و فنی به دفاتر فنی

7.انجام فعالیت های پژوهشی با همکاری مراکز علمی و پژوهشی در راستای بهبود، ارتقاء و به روز نمودن آزمون های تشخیصی در کشور

8.یکنواخت ، بهینه و به روز کردن روش های آزمایشگاهی تشخیص دامپزشکی موجود در کشور با تهیه و تدوین روش های اجرایی آزمون (SOP) و صحه گذاری (Validation) و تایید 

(Verification) آنها

9.اجرای ضوابط و الزامات استاندارد (17025)و اعتبار بخشی کلیه آزمون های در حال انجام

10.   همکاری در تدوین NRP

11.   مرجع ذیصلاح برای تهیه مواد مرجع (Reference Material) ، تهیه استاندارد ملی در زمینه سوش های میکروبی ، کنترل مثبت و منفی ، آنتی ژن ، آنتی بادی و همچنین استانداردهای داروئی و فرآورده های بیولوژیک برای استفاده در مرکز و سایر آزمایشگاههای دامپزشکی .

12.   بهبود و ارتقای فعالیت های تشخیصی آزمایشگاهی با برگزاری دوره های آموزشی و بازآموزی برای دیگر آزمایشگاه های وابسته .

13.   طراحی و اجرای پروژه های فنی تحقیقاتی با همکاری مراکز آموزشی و موسسات تحقیقاتی.

14.   میمزی و نظارت بر عملکرد فنی آزمایشگاههای دولتی و غیر دولتی دامپزشکی.

15.   بهره گیری از پتانسیل و توانمندی آزمایشگاههای خارج از کشور در قالب تعیین آزمایشگاه های همکار و شرکت در آزمون های مقایسه ای و ...

16.   همکاری در برگزاری همایش های علمی مرتبط