سازمان دامپزشکی کشور

توصیه های بهداشتی زمستانه به زنبورداران

1- از گذاشتن شان‌های خالی و نیمه پر برای آذوقه‌ی زمستانی جداً پرهیز کنید.

2- فضای داخلی کندو را با موادی از قبیل روزنامه، برگ خشک درختان و گونی‌های پلاستیکی پر کنید تا فضای داخل کندو کاملاً تنگ و متراکم شود.

3- داخل کندو نباید به هیچ عنوان خیس و مرطوب باشد؛ رطوبت داخل کندو یکی از عوامل مهم تلفات زمستانه زنبور عسل است؛ بنابراین مانع نفوذ نزولات آسمانی به داخل کندو شوید.

4- سوراخ پرواز کندو را در فصل زمستان کوچک‌تر کنید.

5- توجه داشته باشید که گرده و عسل به اندازه‌ی کافی در داخل کندو وجود داشته باشد؛ به این صورت که به ازای هر شان زنبور، یک شان عسل به‌عنوان آذوقه در نظر گرفته شود. البته بسیار بهتر است یک شان عسل به‌صورت مازاد نیز در جلوی آخرین شان زنبوران قرار گیرد.

6- کندوها را به همدیگر چفت کنید تا وجود جریان هوا در فضاهای خالی وسط کندوها سبب سرمای داخل کندو نشود.

7- انتخاب محل استقرار کندوها بسیار مهم است؛ سوراخ پرواز نباید در مسیر و جهت وزش باد قرار گیرد. در زمستان بادی که از سمت شمال ایران می‌وزد جمعیت کندو را بیشتر آزار می‌دهد. بادهای موسمی و محلی بزرگ‌ترین و خطرناک‌ترین آفت زنبور عسل هستند. زنبورعسل شدیدترین سرما را تحمل می‌‌کند اما کوچک‌ترین جریان باد، تعادل و شرایط داخل کندو را به هم می‌زند.

8- اگر تصمیم گرفته‌اید کندوها را در فضای باز مستقر کنید، حتماً آن‌ها را با مواد و وسایل مناسب ایزوله کنید تا نزولات آسمانی نتواند به داخل کندو نفوذ کند.

9- سعی کنید کندوها در یک ردیف سه تایی یا چهار تایی در مقابل دیواری که رو به جنوب است و خورشید بیشترین ساعات تابش نور را دارد مستقر شوند؛ سپس با استفاده از نایلون بزرگ به غیر از سمت و ضلع جلویی کندوها، سایر قسمت‌ها را کاملاً بپوشانید؛ این کار ضمن جلوگیری از جریان هوا، باعث حبس هوای داخل نایلون نیز می‌شود. از طرفی بازگشت و انعکاس امواج، و مقدار انرژی نور خورشید که در طول روز در دیوار ذخیره شده است باعث گرمی و ملایمت هوای اطراف خواهد شد. دیوار و زمین در مقابل امواج نور خورشید به‌عنوان آینه عمل می‌کنند.

10- سوراخ پرواز کندوها نباید به هر دلیلی در طول زمستان بسته شود؛ زیرا علاوه بر امکان خفگی جمعیت، تهویه داخل کندو نیز سخت می‌شود. همچنین در بعضی از روزهای گرم زمستان بعضی زنبوران از فرصت گرمای طول روز استفاده می‌کنند و بلافاصله پرواز مدفوع را انجام می‌دهند؛ از طرفی، در صورت باز بودن سوراخ پرواز، بخار حاصل از تنفس زنبوران از کندو خارج می‌شود.

11- اگر فضای بسته را برای زمستان گذرانی کندوها در نظر گرفته‌اید، حتماً به گردش جریان هوا و تهویه‌ی آن محیط توجه کنید. دمای محیط بسته و مسقف، نباید از 8 درجه سانتی‌گراد بالاتر رود.

12- زنبورستان باید در طول زمستان‌گذرانی آفتاب‌گیر باشد. به‌عبارت دیگر، سوراخ پرواز کندوها باید در جهتی قرار داده شود که بیشترین ساعات تابش نور خورشید را داشته باشد.

13-کندوها را طوری در زنبورستان مستقر کنید که جهت سوراخ پرواز با شیب زمین منطبق باشد. منظور این‌ است که در صورت نفوذ آب باران و برف به داخل کندو، آب به آسانی بتواند از سوراخ پرواز تخلیه شود.

14- در طول زمستان از باز و بسته کردن در کندو جداً خوداری کنید.

15- بعد از بارش برف، یکی از وظایف هر زنبوردار تمیز کردن برف اطراف کندو، بویژه سکوی پرواز است. اگر برف سکوی پرواز تمیز نشود، در طول شب یخ می‌بندد و سبب انسداد سوراخ پرواز می‌شود.

ویرایش: پرتال آموزش و ترویج سازمان دامپزشکی کشور

منبع: پرتال اداره کل دامپزشکی استان گلستان