بروسلوز یا تب مالت

 بروسلوز از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان است که در حیوانات به سقط جنین واگیر هم موسوم است.

دام بیمار باکتری عامل بیماری را به صورت دوره‌ای از طریق شیر و ترشحات دفع می‌کند. حیوان آلوده مانند بز ، گاو، گوسفند و  شتر می‌توانند این بیماری را به انسان منتقل کنند.

بروسلوز قابل انتقال به انسان و از نظر اقتصاد و بهداشت عمومی دارای اهمیت است. و کنترل آن به علت ماهیت بیماری و پر هزینه بودن، پیچیدگی فراوانی دارد.

اسامی مختلف بیماری در انسان

بیماری در انسان به اشکال گوناگون خود را نشان می‌دهد به همین دلیل نام دیگر آن، بیماری هزار چهره است. بیماری در انسان به اسامی تب مالت، تب مواج و تب مدیترانه‌ای نیز شناخته شده است.

 زیان‌های ناشی از بروسلوز

• سقط جنین و در نتیجه، کاهش جمعیت بره‌ها، بزغاله‌ها و گوساله‌ها
• رشد ضعیف، کاهش وزن و گوشت حیوان مبتلا
• کاهش تولید شیر حیوان مبتلا
• طولانی بودن دوره درمان بیماری در انسان و کاهش توان افراد مبتلا

بیماری بروسلوز در حیوانات چه علائمی دارد؟

بروسلوز در حیوانات از نظر بالینی قابل تشخیص نیست( نشانه ظاهری و قابل معاینه ندارد)؛ اما با عوارض زیر همراه است:

• سقط جنین
• جفت ماندگی
• عقیمی

راه‌های دفع باکتری بروسلوز در حیوانات

 فراموش نکنیم دفع دوره‌ای باکتری عامل بیماری از طریق شیر و ترشحات رحمی حیوانات مخاطرات فراوانی برای سایر دام‌ها و نیز انسان دارد. جفت، جنین، شیر و ادرار، راه‌های دفع بروسلوز از حیوانات عفونی‌‌اند؛ هر میلی لیتر از ترشحات ناشی از سقط جنین، حاوی 10 به توان 12 جرم بیماری است که می‌تواند نقش مهمی در انتشار بروسلوز داشته باشد.

چگونه از بروز بروسلوز در واحد دامداری جلوگیری کنیم؟

• واکسیناسیون مستمر و منظم دام‌ها طبق برنامه دامپزشکی،
• رعایت توصیه‌های بهداشتی دامپزشکی در واحد دامداری،
• کنترل تردد وسائل نقلیه، دام و افراد به واحد دامداری،
• تشخیص، جدا سازی و حذف حیوانات آلوده،
•  استفاده از زایشگاه در دامداری،
• کاهش تراکم دام در دامداری،
• رعایت بهداشت شیر دوشی.

علائم بروسلوز یا تب مالت در انسان

• تب دوره‌ای یا مواج
• ضعف عضلانی
• تعریق زیاد
• احساس خستگی
• سر درد و سر گیجه
• درد در ناحیه کمر و مفاصل

بیشترین گروه در معرض خطر ابتلا به بیماری تب مالت

• دامداران
• دامپزشکان
• کارگران کشتارگاه
• بازرسان گوشت
• کارکنان آزمایشگاه
• مصرف کنندگان محصولات لبنی غیر پاستوریزه

بیماری بروسلوز از چه طریق به انسان منتقل می شود؟

دام بیمار، باکتری عامل بیماری را از طریق شیر و ترشحات رحمی دفع می‌کند. باکتری بروسلا می‌تواند در شیر حیوانات آلوده، بستنی، کره و پنیر غیر پاستوریزه وجود داشته باشد.

برای مبتلا نشدن به این بیماری چه نکاتی لازم است رعایت شود؟

• جوشاندن شیر و یا مصرف فراورده‌های لبنی پاستوریزه،
• عدم تماس با ترشحات و بافت‌های آلوده حیوانی،
• استفاده از وسائل حفاظتی از جمله ماسک، دستکش و روپوش برای افرادی که با دام سرو کار دارند.

تنظیم و ویرایش: پرتال آموزش و ترویج سازمان  دامپزشکی کشور

منبع: پرتال اداره کل دامپزشکی استان تهران