تلفن: 021-88953400-3
ایمیل: info@ivo.ir
کد پستی: 1431684965
توكسوپلاسموز

توكسوپلاسموز

 

توكسوپلاسموز چيست؟

توكسوپلاسموز يكي از بيماريهاي مهم مشترك بين انسان و حيوان است كه در اثر آلودگي با انگل تك ياخته­  بنام توكسوپلاسما گوندئي ايجاد مي­شود.

توكسوپلاسموز در كجا يافت مي­شود؟

اين انگل گسترش جهاني دارد و در كشورهايي كه گوسفند و بز پرورش داده مي­شود يكي از مهمترين عوامل سقط در آن حيوانات محسوب مي­گردد. اين انگل مي­تواند به ندرت در گاو و اسب نيز باعث سقط شود.

علائم توكسوپلاسموز چيست؟

آلودگي با توكسوپلاسما هيچ علامت باليني به جز ايجاد سقط ندارد و سقط مي­تواند در همه طول آبستني اتفاق بيافتد.

چگونه گوسفند و بز مبتلا به بيماري مي­شود؟

گوسفند و بز با خوردن علوفه و آب آلوده به اووسيت انگل مبتلا به بيماري مي­شود. اووسيت انگل توسط مدفوع گربه و گربه­سانان آب و علوفه را آلوده كرده و باعث بيماري مي­شود.

چرخه زندگي اين انگل چگونه است؟

چرخه زندگي توكسوپلاسما گوندئي به دو بخش: چرخه جنسي و چرخه غير جنسي تقسيم مي­شود.  چرخه جنسي در داخل سلول­هاي اپي تليال روده گربه و گربه­سانان اتفاق مي­افتد كه نتيجه آن توليد اووسيست مي باشد. اين اووسيت در مدفوع اين حيوانات دفع شده و مي­تواند علوفه و آب ساير حيوانات را آلوده كند و باعث بيماري در آنها شود. در چرخه غير جنسي كه در طيف وسيعي از حيوانات خونگرم شامل انسان و گوسفند اتفاق مي افتد اووسيت توليد نمي­شود. در نتيجه اين حيوانات نمي­توانند محيط را آلوده كنند.

مقاومت اووسيست در خارج از بدن گربه چقدر است؟

حيوانات حساس با خوردن آب و غذا و علوفه آلوده به اووسيست كه در مقابل عوامل خارجي بسيار مقاوم است  و تا 500 روز در درجه حرارت اتاق و رطوبت كافي دوام مي آورد، آلوده مي شوند. اووسيست ها در تركيبات آمونيوم 5% در چند دقيقه، در اتانل 95% در عرض يك ساعت و در فرمالين 10% در عرض 24 ساعت از بين مي روند البته هيچكدام از اين روش ها نمي تواند در سالم سازي آب و علوفه مورد استفاده قرار گيرد.

بيماري در انسان چگونه است؟

اين بيماري در انسان نيز مي­تواند سقط ايجاد كند اما مهمترين عارضه آن در ايجاد نواقص مادرزادي در جنين مادراني مي­باشد كه در دوره آبستني آلوده مي­گردند.

 

چگونه از بيماري پيشگيري كنيم؟

همچنانكه گفته شد توكسوپلاسموز با آلودگي آب و غذا و علوفه با مدفوع گربه كه اووسيت دفع مي­كند اتفاق مي­افتد. بنابراين جلوگيري از آلودگي آب و غذا و علوفه با مدفوع گربه مهمترين راه پيشگيري از آلودگي است.

براي آنكه گربه­ها آلوده نشوند بايد از خوراندن جنين­هاي سقط شده حيوانات به آنها اجتناب كرد و از اين عمل جلوگيري نمود. از خوراندن گوشت حيوانات آلوده به گربه­ها نيز بايد جلوگيري كرد.

دكتر مهدي خلج دكتر انشاء ا. ولدبيگي

دانلود فایل
تيلريوز
  
آشنائي با بيماري تيلريوز
 
بيماري تيلريوز چيست؟
اين بيماري در ايران بنام زردي معروف است، بيماري انگلي خوني است و بعنوان بيماري مشترك بين انسان و دام تلقي نميشود. ولي بعلت تغييراتي كه در گوشت ايجاد مي كند ،گوشت دام هاي آلوده غير قابل مصرف مي باشد .
اين بيماري بيشتر در گاو ديده مي شود و گاوهاي اصيل نسبت به گاوهاي بومي حساسيت بيشتري دارند. بيماري در گوسفند وبز هم ديده ميشود و بيشتر در فصول گرم كه فعاليت كنه ها زياد است مشاهده ميشود .
 
عامل بيماري تيلريوز چيست؟
انگلي خوني است بنام تيلريا آنولاتا .
 
مناطق آلوده و شرايط بروز بيماري تيلريوز چيست؟
 اين بيماري در كليه نقاط ايران گزارش شده است و بيشتر با شروع فصول گرم كه فعاليت كنه ها افزايش مي­يابد ديده مي شود.  آغل و جايگاه هاي سنتي كه با چوب وسنگ وخاك ساخته شده وداراي خلل و فرج زياد است و امكان سمپاشي وبهداشتي كردن مناسب آنها وجود ندارد  و در آنجا شرايط براي اختفا و چرخه زندگي كنه­ها مناسب است جايگاه مناسبي براي وقوع بيماري مي­باشد. ولي در جايگاه هائي كه با پلاستر سيماني و كف بتوني درست شده­اند  و قابل سمپاشي و ضدغفوني وشستشو و شعله دادن مي باشند، موارد آلودگي كمتر است . در شكل زير نقاطي از جهان كه انواع مختلف عامل بيماري تيلريوز ديده شده به صورت رنگي نشان داده شده است. 
 
 
بيماري در انسان بچه شكل مي باشد ؟
اگر چه بيماري از طريق گوشت به انسان منتقل نمي شود ، اما گوشت بدليل عوارض عمومي مانند تب ، پر خوني و زردي لاشه براي مصرف انساني مناسب نيست و در كشتار گا ه ها گوشت دام هاي آ لوده به بيماري را ضبط و معدوم مي­كنند .
 
نشانه هاي باليني بيماري تيلريوز در دام ها (گاو) چيست؟
تب، عدم اشتها، عدم نشخوار، كم خوني، لاغري، زردي مخاطات چشم، كاهش توليد شير و گوشت، نقاط خونريزي روي مخاط چشم، تورم غدد لنفاوي پيش كتفي كه به شكل خياري كوچك در جلو كتف قابل لمس است، بي حالي و فلجي و در نهايت مرگ از نشانه­هاي بيماري است.
 
 
 
 
 
نشانه­هاي بيماري تيلريوز در روي لاشه چيست؟
زردي گوشت دام، زرد بودن رباطات كه عضلات را بهم متصل مي كند، خونريزي در روي عضله قلب، تورم غدد لنفاوي، خشكي هزارلا، انباشتگي شكمبه و خونريزي در شيردان از نشانه­هاي بيماري در لاشه هستند.
 
تشخيص بيماري تيلريوز چگونه است؟
از روي نشانه­هاي باليني مي­توان به وجود بيماري مشكوك شد. ولي براي تشخيص قطعي آن بايد گسترش خون تهيه كرده و بعد از رنگ آميزي با گيمسا، در زير ميكروسكوپ اشكال مختلف تيلريا را در داخل گلبول هاي قرمز (اريتروبلاست و لكوسيت ها ) مشاهده كرد. در شكل زير
 
 
 
 
راه هاي پيشگيري از بيماري تيلريوز چيست؟
عمده ترين روش پيشگيري از اين بيماري رعايت بهداشت، استفاده از محل نگهداري دام مناسب و سمپاشي اماكن دامي و يا شعله دادن آنها و مبارزه با كنه­ها مي­باشد.
توصيه مي شود جايگاه دام از سنگ، سيمان و آهن با پوشش هاي پلاستر سيماني باشد. جمع آ وري كود و فضولات و پوشاندن آنها و حمل مرتب به خارج از جايگاه، جمع آوري و خارج ساختن كاه و كلش و خوراك با قي مانده دام نيز اهميت دارد.
جايگاه هر چه نور بيشتري داشته باشد آلودگي كمتر است، سمپاشي مرتب جايگاه دام با سموم ضد كنه در فصول و زمان هاي مناسب اهميت زيادي در پيش گيري دارد.
 روش ديگر پيشگيري تزريق واكسن تيلريوز است كه معمولا در ازت مايع تا منهاي 79 درجه سانتيگراد نگهداري ميشود. واكسن در فصول سرد و موقعي كه كنه ها فعاليتي ندارند و در دام هاي غير آبستن ترزيق مي­شود و تا مدت يكسال ايمني ايجاد مي كند .
 
درمان بيماري تيلريوز چيست؟
استفاده از داروهاي ضد انگل تيلريا مثل بو تالكس يا بيو پارواگن مطابق دوز درماني و استفاده از داروهاي اشتها آور و ملين (استفاده از پوست هندوانه و گل ختمي ).
 
بيماري تيلريوز با چه بيماري هايي اشتباه مي شود ؟
 با بيماري هاي لپتوسپروز، بابزيوز، شاربن و با زردي فيزيولوژيك .
 
 
دكتر فرض اله نورالهي –دكتر انشاء اله ولدبيگي
دانلود فایل
ميازيس

َمياز يا ميازيس چيست؟

به آلودگي اندام­ها يا بافت­هاي بدن حيوانات يا انسان با مراحل نوزادي مگس­ها، مياز يا ميازيس مي­گويند. ميازيس بر اساس محل آلودگي و قرار گرفتن نوزاد در بدن حيوانات به انواع مختلف: مياز پوستي(جلدي)، ، زير پوستي، بيني اي – حلقي، روده اي- داخلي يا ادراري- تناسلي طبقه­بندي مي­شود.

از لحاظ بيولوژيك طبقه بندي ميازها بر اساس ارتباط بين ميزبان و انگل انجام مي­شود. از اين ديدگاه ميازيس را به مياز اجباري(Obligatory) ، اختياري (Facultative) و تصادفي(Accidental) تقسيم مي­كنند. در ميازيس اجباري، انگل خارجي براي تكميل مرحله تكاملي به يك ميزبان زنده نياز دارد. در ميازيس اختياري، انگل در بدن موجود زنده يا مواد بي­جان رشد و نمو مي­كند.

 ميازيس اختياري به ميازيس اختياري اوليه و ثانويه تقسيم مي شود. در نوع اوليه انگل خارجي به زندگي انگلي خارجي سازش يافته است و توانايي توليد مياز را دارد اما گاهي به شكل گنده خوار در مواد آلي در حال فساد و لاشه حيوانات زندگي مي­كند. انگل خارجي مولد ميازيس ثانويه در حالت طبيعي به شگل گنده خوار زندگي نموده و معمولا نمي­تواند مياز ايجاد كند اما ممكن است بطور ثانويه آلودگي­هاي قبلي موجود زنده را مورد تهاجم  قرار دهد.

ميازيس تصادفي يا متفرقه(Miscellaneous) بسيار كمياب بوده و انگل خارجي به شكل تصادفي ميازيس ايجاد مي كند و ممكن است ميزبان نامناسب را مورد حمله قرار داده و يا با بلعيدن تصادفي تخم مگس ها ميازيس ايجاد شود.

كدام مگس­ها در ايجاد مياز نقش دارند؟

سه خانواده مهم مگسها در ايجاد مياز دخالت دارند:

1-خانواده استريده (Oestridae) كه مگسهاي آن واربل (Warble) يا بوت ناميده مي شوند.

2- خانواده كاليفوريده(Calliphoridae)  كه در اين خانواده كه چهار جنس كاليفورا ، لوسيليا ، كريزوميا و كوكليوميا در ايجاد ميازيس جلدي دخالت دارند . از اين ميان كريزوميا بزيانا و كوكليوميا هومونيوراكس عامل ايجاد ميازيس اجباري و بقيه عامل ميازيس اوليه يا ثانويه اختياري مي باشند.

3- خانواده ساركوفاژيده(Sarcophagidae)  كه در فضولات ، لاشه و مواد آلي فاسد تخم گذاشته و دو جنس ساركوفاگا(Sarcophaga) و ولفارتيا(Wohlfahartia)  دارد كه دومي در دامپزشكي اهميت داشته و عامل ايجاد ميازيس گوشت مي باشد.

چگونه مياز را درمان يا كنترل مي­كنند؟

مگس­ها معمولا تخم خود را در زخم موجود روي بدن دام مي­گذارند كه به لارو تبديل شده و باعث مياز مي­شود. بنابراين جلوگيري از زخم شدن بدن حيوانات در پيشگيري از مياز موثر است. براي درمان برداشتن نوزاد كرم­ها از زخم و تميز كردن آنها و استفاده از مواد اسپري آنتي­بيوتيكي يكي از راه­هاي معمول است.

دكتر مهدي خلج

دانلود فایل
فاسيولوز

فاسيولوز

فاسيولوز چيست؟

فاسيولوز يا آلودگي با كپلك يكي از مهمترين بيماريهاي انگلي نشخواركنندگان اهلي در سراسر جهان بوده و خسارات اقتصادي شديدي در اثر ايجاد تلفات و معدوم نمودن كبد دام­هاي كشتار شده ايجاد مي­كند. كاهش شير و گوشت و عفونتهاي ثانوي باكتريايي از ديگر خسارات آلودگي است. بيماري حاصل از آلودگي با كپلك يكي از بيماري­هاي مشترك بين انسان و دام تلقي شده و گاهي باعث آلوده شدن انسان مي­شود.

 

عامل آلودگي چيست؟

عامل آلودگي و بيماري انگل برگي شكلي به نام فاسيولاهپاتيكا است كه در داخل مجاري صفراوي كبد زندگي مي­كند.

 

ميزبانان انگلي كدامند؟

مهمترين ميزبانان فاسيولاهپاتيكا گوسفند وبز و گاو و گاوميش بوده كه بعنوان ميزبان اصلي تلقي مي­شوند.

انسان بعنوان ميزبان تصادفي تلقي شده و غالباً فاسيولوز در انسان با نشانه­هاي باليني شديدي تظاهر مي­نمايد. ميزبان واسط اين انگل حلزون­ها مي­باشند.

 

نشانه هاي باليني بيماري در حيوانات چيست؟

نشانه هاي باليني بستگي به شدت آلودگي دارد. كم خوني پيشرونده- بي اشتهائي- كاهش وزن شديد- و تغيير رنگ ملتحمه چشم به رنگ قرمز متمايل به زردرنگ و يرقان مي­تواند نشانه بيماري باشد. گاهي در حيوانات يبوست ديده مي­شود. جمع شدن آب در محوطه بطني (آسيت)، لاغري و مرگ در آلودگي­هاي شديد ممكن است اتفاق بيافتد. بيماري فاسيولوز ممكن است به اشكال تحت باليني يا باليني حاد- تحت حاد يا مزمن تظاهر نمايد. بيماري حاد عمدتاً در نتيجه صدمه مكانيكي ناشي از مهاجرت همزمان تعداد زيادكرم در بافت كبدي پيش مي­آيد. خونريزي در كبد، فيبروز، هپاتيت، پريتونيت فيبروزي، بزرگ شدن مجاري صفراوي، و گاهي انسداد مجاري صفراوي و ضخيم شدن جداره آنها و تورم غدد لنفاوي كبد و گاهي فيبروز كبد همراه با آبكي شدن نسج آن مشاهده مي­شود. باكتري كلستريديوم بطور طبيعي  بحالت خفته  در بخش وسيعي از كبد سالم دام وجود دارد. در اثر وجود انگل در كبد، زمينه مساعد براي رشد آن فراهم مي­شود كه در اثر آن ممكن است مرگ حادث ­شود. تورم زير گلو از ديگر نشانه­هاي آلودگي با اين انگل است.

 

 

 

بيماري در انسان در كجا ديده شده است؟

اين بيماري در انسان در نقاط مختلف جهان گزارش شده و در ايران نيز در دهه 1370 همه­گيري آن در اطراف شهرستان بندر انزلي اتفاق افتاد.

 

روش انتقال بيماري چگونه است؟

فاسيولوز آلودگي متداول در گوسفند و گاو بوده و دام آلوده تعداد زيادي تخم انگل در مدفوع خود دفع مي­كند. در محيط از اين تخم­ها نوزاد انگل خارج شده و وارد بدن بعضي از حلزون­ها كه در آب و نقاط مرطوب زندگي مي­كنند مي­شود. اين حلزونها ميزبان واسط محسوب مي­شوند. نوزاد انگل در داخل بدن حلزون تكامل يافته و از آن خارج مي­شود و بر روي علوفه و سبزيجات رفته و در آنجا پوششي مانند پوسته تخم­مرغ روي خود تشكيل مي­دهد. دام يا انسان با خوردن اين سبزيجات آلوده به انگل مي­شود.

تشخيص بيماري چگونه است؟

تنها روش تشخيص قطعي فاسيولوز مشاهده تخم انگل در مدفوع دام يا انسان است. در كالبدگشايي دام­ها نيز مي­توان انگل را در مجاري صفراوي مشاهده كرد.

 

چگون آلودگي پيشگيري و كنترل مي­شود؟

پيشگيري فاسيولوز در انسان بسادگي از طريق كنترل سبزيجات مصرفي و جلوگيري از آلودگي آنها و يا ضدعفوني آنها قبل از مصرف امكان­پذير است. در ميان سبزيجات شاهي آبي جايگاه خاصي دارد زيرا در آب كه محل زندگي حلزون­ها است رشد مي­كند.

آيا درمان آلودگي ممكن است؟

بله، با داروهاي ضد كپلك مي­توان آلودگي را در انسان و دام از بين برد.

 

كنترل و پيشگيري آلودگي چگونه است؟

با جلوگيري از چراي دام­ها در مناطق باطلاقي و نرده­كشي آنها مي­توان بيماري را در دام­ها و در نتيجه در انسان از بين برد. درمان مداوم دام­ها نيز مي­تواند آلودگي را كاهش دهد. مبارزه با حلزون­هاي واسط نيز براي كنترل بيماري متداول است.

 

دانلود فایل
لینک کوتاه