سازمان دامپزشکی کشور

به گزارش روابط عمومی سازمان دامپزشکی کشور، کیومرث کلانتری، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با صدور پیامی تفصیلی روز ملی دامپزشکی را به جامعه دامپزشکی تبریک گفت و روز ملی دامپزشكی در 14 مهرماه هر سال را فرصت مناسبی برشمرد تا نقش ارزشمند دامپزشكان و سایر فعالان حرفه دامپزشكی در تولید مواد غذایی بهداشتی، حفظ سلامت جامعه و حفاظت از گونه‌های جانوری و سختی ها و چالش های پیش روی حرفه دامپزشکی نشان داده شود.

متن کامل پیام وی به شرح زیر است:

همه چیز در جهان هستی براساس نظم، هماهنگی و بر پایه عدل الهی آفریده شده است و هرگونه كاستی و نابسامانی‌های موجود در عرصه طبیعت فقط به علت بهره وری نادرست از محیط طبیعی، اسراف و تبذیر آدمی است. در طول قرن های متمادی انسان نیازها و احتیاجاتی همانند غذا، پوشاك، بهداشت و مسكن خود را از دامان طبیعت فراهم نموده و سعی نموده پدیده ها و مخلوقات الهی و طبیعت را مسخر ساخته و در سیطره خویش قرار دهد تا با بكارگیری دانش و خرد خود، از منابع طبیعی و مخلوقات الهی استفاده نماید. متاسفانه طی قرن‌های اخیر استفاده و بهره برداری درستی از منابع طبیعی نشده و با وجود پیشرفت جوامع، هنوز شاهد چالش‌هایی همچون آلودگی منابع آب، خاك و هوا، تخریب جنگل‌ها و مراتع گرم شدن كره زمین ناشی از مصرف بدون ضابطه سوخت‌های فسیلی و كاهش منابع طبیعی و تنوع زیستی و انقراض گونه‌ها بویژه گونه‌های در معرض خطر هستیم.

كشورعزیزمان ایران نسبت به بسیاری از کشورهای جهان از غنای گونه ای و تنوع زیستی ارزشمندی برخوردار است و بیش از 11 درصد از مساحت كل كشور برای حفاظت از آنها با عناوین پارك‌های ملی، مناطق حفاظت شده، آثار طبیعی و ملی و پناهگاه حیات وحش تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارند که با همه کمبودها و مشکلاتی که وجود دارد، با جدیت در برابر تهدیدها و چالش‌های فراوانی از جمله آلودگی ها، آتش سوزی‌ها، تخریب و جزیره‌ای شدن زیستگاه‌ها ،قاچاق حیوانات، فعالیت‌های بی‌ضابطه در طبیعت، شكار و صید غیرقانونی و شیوع بیماری ها حفظ و حراست می‌شوند.

شیوع و گسترش بیماری‌های نوپدید و بازپدید از جمله آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و بیماری‌هایی نظیر سارس و پاندمی بیماری کووید-19 نیز بی‌تردید به فعالیت های نوع بشر مرتبط هستند و بسیاری از این بیماری‌ها بدون هیچگونه مرزی بین انسان و حیوانات گسترش یافته که نشان می‌دهد ارتباط انسان با طبیعت و بهره برداری از گونه های جانوری باید بر اساس ضوابط زیست محیطی و در نظر گرفتن اصول بهداشتی باشد و هرگونه دخالت بی‌ضابطه و بهره برداری نادرست، با عواقب ناگواری همراه خواهد بود. به عبارتی باید به این نکته توجه نمود که لازم است بهره برداری از طبیعت و منابع طبیعی مبتنی برتوسعه پایدار، به عنوان یکی از مهمترین شاخص‌های ارزیابی پیشرفت جوامع، باشد تا فرصتی برای كاهش فقر و بهبود سلامتی و تندرستی انسان بدست آورد که البته جز با همكاری دستگاه‌های مرتبط و عزم ملی امكان‌پذیر نخواهد بود.

بسیاری از بیماری ها علاوه بر انسان، تهدید بزرگی نیز برای تنوع زیستی جانوری و ذخایر ژنتیکی و اقتصاد دامپروری محسوب می‌گردندکه لازم است برای پیشگیری و جلوگیری از گسترش بیماری‌ها با همکاری‌های فرابخشی و با رویکرد سلامت واحد اقدام شود. تلاش هایی که در طی چند ماه اخیر برای شکست کرونا در ایران و جهان صورت گرفت نشان داد که ارتباط بین متخصصین علوم پزشکی و علوم دامپزشکی برای ایمن ساختن جامع بشری بسیار ضروری است.

 در طول چندین سال گذشته با کاهش منابع غذایی و از سوی دیگر با افزایش احتمال شیوع بیماری‌های نوظهور و بازپدید روبرو هستیم، لذا یکسری اقدامات در هر کشوری از جمله تولید مواد غذایی بیشتر با روش‌های جدید وكیفیت مناسب و هزینه كمتر همچنین پژوهش و تقویت علوم مرتبط با پیشگیری و درمان بیماری‌ها می‌تواند به منزله یک ابزار قدرتمند علمی و اقتصادی محسوب می‌گردد. در این میان گستردگی علم، دانش و تجربه دامپزشكان از تولید تا مصرف مواد غذایی پروتئینی با منشاء دامی تا فعالیت های گسترده اقتصادی و پژوهشی در عرصه های دامپزشكی، پزشكی، دارویی و زیست محیطی می تواند ارتباط موثری بین علوم پزشکی، دامپزشکی و زیست محیطی فراهم نماید و نقش بسزایی در افزایش سطح بهداشت جامعه، افزایش تولیدات دامی و حفظ ذخایر ژنتیكی جانوری داشته باشد.

بنابراین اهمیت همکاری و فعالیت دامپزشكان در كنار متخصصین علوم پزشکی و محیط زیست در تدوین برنامه هایی که بتوانند اصلی ترین نیازهای نوع بشر در عرصه های گوناگون علوم جهت حفظ بهداشت جامعه و پیشگیری از شیوع بیماری‌ها، رفع كمبود مواد غذایی و تامین منابع غذایی جدید، در كنار پیشگیری از شیوع بیماری‌ها در حیات وحش و حفظ تنوع زیستی را تامین نماید بر هیچکس پوشیده نیست و مسلما در اولویت اهداف جوامع پویا و مترقی قرار دارد که نشان دهنده قابلیت ها و توانایی های حرفه دامپزشکی می باشد .

نظام سلامت در کشور در بخش بهداشت انسانی بواسطه عملکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در عرصه دامپزشکی با فعالیت سازمان دامپزشکی کشور، سازمان نظام دامپزشکی کشور، موسسه سرم و واکسن‌سازی رازی و دانشکده‌های دامپزشکی پیشرفت قابل توجه ای داشته است، بدون شک دانش دامپزشکی و پزشکی مکمل یکدیگر بوده و نقش موثری در سلامت انسان و جامعه دارند و باید در سازمان‌های مربوطه و بخش خصوصی، توجه جدی به نقش ارزشمندی که دامپزشکان و فعالان این حوزه در پیشرفت علوم دامپزشکی، بهداشت جامعه و حفظ گونه‌های جانوری دارند، صورت گیرد. موسسات تحقیقاتی، مراکزآموزشی و دانشکده‌های دامپزشکی در سراسرکشور نیز با انجام پژوهش‌های کاربردی و تربیت دامپزشکان مجرب و متخصص نقش مهمی در ارتقاء حرفه دامپزشکی، سلامت جامعه و حفظ تنوع زیستی دارند.استفاده از توان علمی و مدیریتی دامپزشکان در عرصه‌های گوناگون بخصوص امور بهداشتی و زیست محیطی کارنامه موفقی داشته است.

همکاری چند جانبه سازمان حفاظت محیط زیست با سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت از منظر سلامت واحد برای حفظ سلامت جامعه و محیط زیست ضروری است و باید بیش از پیش تقویت شود. طی سال‌های اخیر، سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به بکارگیری دکتر دامپزشک در ادارات کل حفاظت محیط زیست استان‌ها و حتی استفاده از خدمات بیمارستان های دامپزشکی و دامپزشکان معتمد بخش خصوصی اقدام نموده تا با وجود کمبودهایی که وجود دارد، امداد و نجات حیات وحش با کیفیت و سرعت بیشتری صورت گیرد ولی ضرورت ایجاب می نماید که با همکاری سازمان دامپزشکی، نظام دامپزشکی و دانشکده های دامپزشکی از دامپزشکان فعال در حوزه حیات وحش و دامپزشکان سازمان بیش از گذشته حمایت شود.

باید توجه نمود که برای جلوگیری از تلفات گسترده گونه های ارزشمندی همانند کَل، بُز، قوچ و میش در حیات وحش به علت بیماری بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک (PPR) همانند اتفاقی که در سال 1394 رخ داد، پیشگیری از شیوع بیماری های واگیر دامی در حیات وحش به واکسیناسیون و ایمن نمودن دام های اهلی بخصوص دام های کوچ رو در برابر بیماری های واگیر و جلوگیری از ورود دام های اهلی مشکوک به بیماری و غیر واکسینه به چراگاه های مشترك با علفخواران وحشی، اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای و تشخیص و درمان به موقع بیماری‌ها در بین جمعیت دامی وابسته است. در این راه سازمان دامپزشکی کشور با پایش بیماری‌ها و واکسیناسیون‌های گسترده در بین جمعیت‌های دامی، جهت پیشگیری و کنترل بیماری‌ها تلاش نموده و سازمان حفاظت محیط زیست نیز با افزایش پایش و رصد حیات وحش، اطلاع رسانی به موقع هنگام مشاهده گونه های جانوری مشکوک به بیماری و سایر اقدامات پیشگیرانه، با سازمان مذکور همکاری می‌نماید و جای امیدواری است که با پوشش حداکثری واکسیناسیون دام‌های اهلی و با افزایش اقدامات قرنطینه ای و بهداشتی در سال‌های آتی، دیگر شاهد شیوع بیماری‌های دامی و تلفات علفخواران وحشی ناشی از بیماری‌های واگیر دامی نظیرPPR و تب برفکی در طبیعت نباشیم.

برگزاری مراسم روز ملی دامپزشكی در 14 مهرماه هر سال فرصت مناسبی است تا نقش ارزشمند دامپزشكان و سایر فعالان حرفه دامپزشكی در تولید موادغذایی بهداشتی، حفظ سلامت جامعه و حفاظت از گونه های جانوری و سختی‌ها و چالش‌های پیش‌روی حرفه دامپزشکی نشان داده شود.

باید توجه نمود که افزایش پژوهش و توسعه آموزش عالی در زمینه‌های گوناگون دانش دامپزشکی اجتناب ناپذیر است همچنین با وجود خطرات ناشی از بیماری های مشترک و حمله حیوانات که دامپزشکان رو تهدید می‌نماید، باید برای بهبود وضعیت معیشتی، رفاهی و سختی کار دامپزشکان و فعالان حرفه دامپزشكی در بخش دولتی و خصوصی توسط مسئولین ذیربط برنامه‌ریزی شود.

 در پایان شایسته است از شهدای مدافع سلامت و شهدای سنگر حفاظت از طبیعت تقدیر گردد که سلامتی جامعه ما و حفظ محیط زیست مدیون ایثار آنهاست، همچنین ضمن گرامی‌داشت روز ملی دامپزشکی و تبریک این روز به همه شاغلین حرفه دامپزشکی اعم از بخش دولتی و غیردولتی و همکاران دامپزشک گرامی در سازمان حفاظت محیط زیست، از کوشش و تلاش این عزیزان برای حفظ سلامت جامعه و محیط زیست کشور تقدیر و تشکر می‌گردد.