سازمان دامپزشکی کشور

مقاومت میکروبی یعنی توانایی مقاومت میکروب‌ها در برابر اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها که سبب زنده ماندن و متوقف نشدن رشد آن‌ها می‌شود.

مقاومت میکروبی درمان عفونت‌های ناشی از باکتری‌های مقاوم را دشوار کرده و هزینه‌های درمان بیماری‌‌های عفونی را افزایش داده است.

به گفته یکی از صاحب‌نظران، تخمین زده شده است که هر باکتری مقاوم نسبت به یک آنتی بیوتیک، قادر است دست‌کم 2 میلیون نفر را آلوده کند.

مقاومت میکروبی از سوی سازمان‌های جهانی متولی بهداشت انسان و دام به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای بهداشتی و نگرانی‌های عمده در موضوع سلامت واحد مطرح شده است.

سازمان جهانی بهداشت حیوانات و سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد توجه ویژه‌ای به موضوع مهم مقاومت میکروبی و راه‌های مقابله با آن داشته‌اند.

 چنانچه روند نگران کننده مقاومت میکروبی کنترل نشود، تا اواسط قرن میلادی جاری ده‌ها میلیون نفر جانشان را در اثر آن از دست خواهند داد. بر اساس گزارش بانک جهانی تخمین زده شده است که در همین بازه زمانی، کاهش سالانه تولیدات دامی بین 1/1 تا 3/8 درصد به‌واسطه بروز مقاومت میکروبی به وقوع خواهد پیوست.

 در سال‌های اخیر در بین عوامل بیماریزا در دامپزشکی و پزشکی، فراوانی رو به گسترش فنوتیپ‌های جدید مقاوم، به‌طور حیرت‌آوری مسئله‌ساز شده است. بروز برخی باکتری‌ها که به تمامی آنتی بیوتیک‌های موجود مقاوم هستند، هشدار نگران کننده‌ای برای اقدامات درمانی‌اند؛ از جمله برخی جراحی‌های متداول و شیمی‌درمانی‌های بیماران سرطانی که در نبود این آنتی بیوتیک‌ها امکان حفاظت در برابر عفونت‌‌های دیگر در این بیماران وجود نخواهد داشت.

در این راستا سازمان دامپزشکی از سال‌ها قبل طرح‌هایی را برای مهار مقاومت میکروبی پیشنهاد کرده است که برخی از این طرح‌ها در قالب دستورالعمل به ادارات کل دامپزشکی استان‌ها ابلاغ شده است؛ از جمله:

- دستورالعمل نسخه نویسی به منظور نظارت بر مصرف بهینه آنتی بیوتیک‌ها،

- عدم استفاده از مکمل‌های آنتی بیوتیکی برای ارتقای رشد دام‌ها،

- ثبت آنتی بیوتیک‌های جدید به‌منظور جایگزین کردن تدریجی آنتی بیوتیک‌های قدیمی که مقاومت میکروبی در آن‌ها شدید است،

- ثبت ترکیباتی مانند پروبیوتیک‌ها به‌عنوان جایگزین آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت‌ها.

 افزون بر موارد بیان شده، ابلاغ دستورالعمل‌های بهداشتی به منظور کاهش روند بروز مقاومت میکروبی؛ مانند:

-  اطمینان از اجرای اقدامات بهداشتی و واکسیناسیون به‌منظور کاهش گسترش بیماری‌های عفونی دام، طیور و آبزیان،

- کمک به تولید‌کنندگان در توسعه برنامه‌های جامع بهداشت گله مانند استقرار امنیت زیستی به‌منظور پیشگیری از عفونت‌ها که به‌طور قطع نیاز به مصرف آنتی بیوتیک را کاهش می‌دهد،

- در اختیار قرار دادن واکسن‌های مؤثر ثبت شده که به‌مثابه ابزار کارآمدی برای پیشگیری از عفونت‌هاست،

- تهیه و تدوین پیش‌نویس طرح اقدام ملی مقابله با مقاومت میکروبی که از سال 1390 آغاز شده و در حال نهایی شدن است.

تنظیم و ویرایش: پرتال آموزش و ترویج سازمان دامپزشکی کشور

منبع: سایت سازمان دامپزشکی کشو، برگرفته از سخنان دکتر علیرضا رفیعی پور، معاون وزیر و رئیس سازمان دامپزشکی کشور