سازمان دامپزشکی کشور

تب دنگی یک بیماری ویروسی است که از طریق گزش پشه‌های آلوده به ویروس دنگی به انسان منتقل می‌شود. این بیماری به نام تب استخوان شکن هم شناخته می‌شود. این بیماری توسط چهار نوع ویروس ایجاد می‌شود. علائم آن شامل تب بالا، دردهای شدید عضلانی و مفصلی، سردرد، راش پوستی، و در برخی موارد حالت تهوع و استفراغ است. تب دنگی در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری شایع است. درمان خاصی برای تب دنگی وجود ندارد و مراقبت‌های حمایتی مانند استراحت، مصرف مایعات، و استفاده از داروهای ضدتب و ضد درد معمولاً توصیه می‌شود. جلوگیری از گزش پشه‌ها و کنترل جمعیت آن‌ها مهم‌ترین روش‌های پیشگیری هستند.

فناوری‌نانو یکی از حوزه‌های امیدوارکننده برای مقابله با این بیماری است. از فناوری‌نانو برای طیف‌وسیعی از فعالیت‌ها از تشخیص تا تولید واکسن استفاده شده است. چندی پیش در بخش تولید واکسن، یک گروه تحقیقاتی از ترکیبات پروتئینی نوترکیبی درون نانوذرات پلیمری استفاده کرد و در نهایت واکسنی ساخت که در موش‌های آزمایشگاهی ایمنی‌ ایجاد کرد. این واکسن با کمک پروتئین‌های چهار ظرفیتی درون پلیمر PLGA ساخته شد.

یکی از بخش‌هایی که فناوری‌نانو برای مقابله با این بیماری استفاده شده، ساخت نانوزیست‌حسگرهایی است که تشخیص زودهنگام و سریع این بیماری را مقدور می‌سازد. سال گذشته شرکت مای‌لب دیسکاوری سلوشنز موفق به توسعه تست‌های تشخیصی شده که می‌تواند عفونت تب دنگی را تشخیص دهد.  مای‌لب دیسکاوری دو آزمون تشخیص بر بالین (point-of-care) را برای تشخیص عفونت دنگی ارائه کرده است که یکی از آن‌ها تست تشخیص سریع با طلا و دیگری تست سنجش لومینسانس خشک با دقت بالا است. این آزمایش‌ها می‌توانند به تعیین مرحله و پیشرفت عفونت کمک کنند. نکته جالب توجه در این تست‌ها این است که این آزمایش‌ها به ۱۵-۲۰ دقیقه زمان نیاز داشته و بی‌نیاز ازتجهیزات آزمایشگاهی خاص است. این آزمایش‌ها را می‌توان در مناطق با منابع محدود برای پشتیبانی از برنامه‌های غربالگری تب دانگ استفاده کرد. این آزمایش‌ها بین آنتی‌بادی‌های IgM و IgG تمایز قائل می‌شوند. در مورد عفونت اولیه دنگی، سطوح قابل تشخیص آنتی‌بادی IgM در روز سوم پس از عفونت ظاهر می‌شود و به‌طور کلی برای ۲-۶ ماه باقی می‌ماند. به دنبال IgM، آنتی‌بادی‌های IgG دنگی در حدود روز هفتم تب در طول عفونت اولیه ظاهر می‌شوند و برای مدت طولانی باقی می‌مانند و ممکن است برای سال‌ها باقی بمانند.

در مجموع نانوذراتی مانند لیپوزوم‌، اتوزوم‌، هیدروژل‌، نانوکپسول‌ و نانوکره‌، و نانواسفنج‌ها برای جلوگیری از بیماری و کاهش آلودگی به کار گرفته شده‌اند.