سازمان دامپزشکی کشور

بیماری جسم خارجی یا تورم ضربه‌ای نگاری و صفاق(Trumatic Reticuloperitonitis=TRP) بیماری متداول در گاو و گاومیش است که در اثر نفوذ اجسام فلزی در دیواره نگاری رخ می‌دهد. بیماری در گاوهایی که در محوطه بسته زندگی می‌کنند بیشتر رخ می‌دهد چون احتمال وجود اجسام فلزی مثل میخ، سوزن و .... به‌دلیل ساختمان سازی زیاد است.

شکل لانه زنبوری ساختمان نگاری سبب می‌شود جسم خارجی در آن گیر بیافتد و در دیواره آن فرو رود؛ این جسم در بیشتر موارد به طرف صفاق حرکت می‌کند و در اثر رشد باکتری‌ها در این ناحیه باعث تورم موضعی و سپس تورم منتشر و صفاق چرکی می‌شود.

با توجه به این که فاصله قلب حیوان تا نگاری 2سانتی متر است ممکن است جسم خارجی به طرف قلب برود و منجر به تورم چرکی پرده‌های اطراف قلب یا پریکاردیت شود؛ هر دو حالت در نهایت منجر به مرگ حیوان می‌شود.

گاهی جسم خارجی به دنبال تورم پرده صفاق(پریتونیت) باعث تورم کبد و طحال هم می‌شود. احتمال این که پرده دیافراگم (حجاب حاجز) پاره شود وجود دارد که به‌دنبال آن فتق دیافراگماتیک، وارد شدن دستگاه گوارش به محوطه قفسه سینه و مرگ دام رخ می‌دهد.

بیماری از نظر اقتصادی هم دارای اهمیت زیادی است زیرا به‌شدت سبب کاهش تولید و مرگ و میر بالا می‌شود. تعدادی از موارد ابتلا ناشناخته باقی می‌ماند و منجر به کاهش تولید می‌شود.

در کشورهای صنعتی،  در نگاری 90 درصد از گاوهای سالم اجسام خارجی فلزی یافت می‌شود و آثار جراحات ضربه‌ای ممکن است در 70 درصد گاوهای شیری وجود داشته باشد؛ در بین این‌ها، حدود 25 درصد به شکل بالینی، عوارض شدید بیماری را نشان می‌دهند(پیش‌آگهی بیماری ضعیف است) در حالی که 75 درصد بقیه، علائم بالینی را ندارند و بیماری به‌صورت تحت درمانگاهی( بیماری بدون علامت) باعث کاهش تولید می‌شود.

منبع: پرتال اداره کل دامپزشکی استان گیلان

ویرایش و تنظیم متن: پرتال آموزش و ترویج سازمان دامپزشکی کشور

پرتال آموزش و ترویج: در ارتباط با این بیماری، دو رسانه ترویجی که فایل آن‌ها در ادامه‌ خبر برای دانلود و بهره برداری ثبت شده‌ است، توسط ادارات کل دامپزشکی استان‌های سمنان و قزوین تهیه شده‌ که علاوه بر تکمیل محتوای خبر، راه‌‌های پیشگیری از وقوع بیماری را نیز مطرح کرده‌اند.